همسایهی جدیدتان را ملاقات میکنید و سپس بلافاصله نام او را از یاد میبرید. نمیتوانید مطلبی را که به تازگی خواندهاید به یاد بیاورید. اگر جملات بالا حس آشنایی برای شما دارند، ممکن است به درجهای از اختلال در حافظه کوتاه مدت دچار شده باشید. برای صحبت دربارهی چگونگی تقویت حافظه کوتاه مدت، اول از همه باید بدانیم که این نوع از حافظه چیست و چه تفاوتی با حافظهی فعال یا بلندمدت دارد.
سه مرحلهی حافظه
روانشناسان معتقدند که انسان دارای سیستم حافظهای با سه مرحلهی مجزا است: حسی، کوتاهمدت و بلندمدت.
حافظهی بلندمدت: جایی برای ثبت همیشگیِ اطلاعاتی است که ارزشمند تشخیص داده شدهاند. برخلاف حافظهی حسی و کوتاهمدت، حافظهی بلندمدت قادر است مقادیر نامحدود اطلاعات را برای مدت نامحدود ذخیره کند.
حافظه کوتاه مدت: به عنوان فیلتر و یک مخزن ذخیرهی کوتاهمدت عمل میکند.
حافظهی حسی: این حافظه به شما امکان میدهد که یک تصویر، صدا یا سایر حسها را به صورت تقریبا تصویری در خاطر حفظ کنید.
نظریهی «سه مرحلهی حافظه» تنها فرآیندی را توصیف میکند که دانشمندان «گمان» میکنند روش کاریِ حافظه است.
حافظه کوتاه مدت چیست
تقریبا میتوان آن را «صفحهی چرکنویس» مغز دانست. حافظه کوتاه مدت بیش از آنکه جای مشخصی در مغز داشته باشد، بخشی از فرآیند ذهنی است. شما از این حافظه برای کارهایی مثل حفظ یک شمارهی تلفن تا زمانی که بتوانید آن را جایی یادداشت کنید یا در ذهن نگهداشتن جملهای که مایلید در مکالمه به زبان بیاورید استفاده میکنید.
فیلتری که تصمیم میگیرد چه چیزی ارزش به خاطر سپردن را دارد و چه چیزی باید دور انداخته شود. معلوم است که انسان نمیخواهد تک تک جزئیات اتفاقاتی که برایش افتاده است را در خاطر نگه دارد.
اختلال در حافظه کوتاه مدت به معنای فراموشی نیست
از دست دادن موقت حافظه که میتواند در اثر ضربه به سر اتفاق بیفتد در واقع «یادزُدودگی» نامیده میشود و با از دست دادن حافظه کوتاه مدت تفاوت دارد. یادزُدودگی در زندگی واقعی اتفاقی بسیار نادر است اگرچه در داستانها و فیلمها به وفور دیده میشود.
چگونه حافظه کوتاه مدت را تقویت کنیم
برای تقویت حافظه کوتاه مدت بیش از یک روش وجود دارد، اما اگر همهی روشها را با هم انجام دهید به بهترین نتیجه خواهید رسید.
ظرفیت حافظه کوتاه مدت
سالها تصور میشد که ما تنها میتوانیم حدود ۷ قطعه (یا مقدار اندکی) داده در حافظه کوتاه مدت خود نگه داریم. اما پژوهشهای جدید نشان دادهاند که عدد واقعی ممکن است از این هم کمتر باشد. احتمال دارد که حافظه کوتاه مدت ما به طور طبیعی در یک زمان مشخص، تنها بتواند ۴ قطعه از اطلاعات را ذخیره کند.
در مورد طرز کار حافظه چه میدانید
«حافظهی فعال» چیست و در کجای این نمودار قرار میگیرد؟ حتی متخصصین هم اغلب حافظهی فعال را مترادف با حافظه کوتاه مدت تلقی میکنند. برای کسی که با کارکرد مغز سر و کار ندارد اساسا دانستن اینکه این دو یکی هستند، کافی است.